San Giovanni in Laterano

De basiliek van Sint-Jan van Lateranen, bekend als de “Aartsbasiliek van de Allerheiligste Verlosser en de heiligen Johannes de Doper en evangelist in het Lateranen”, is de kathedraal van Rome en de kerkelijke zetel van de paus als bisschop van de stad. Gelegen in de wijk San Giovanni, is het een van de vier grote pauselijke basilieken en de oudste van alle kerken in de westerse christelijke wereld. De basiliek staat bekend om zijn imposante gevel, ontworpen door Alessandro Galilei, en om zijn prachtige interieur, verrijkt met zuilen, mozaïeken, fresco’s en heiligenbeelden. Binnen is er ook het beroemde “gotische baldakijn” boven het hoofdaltaar, waar relikwieën van de apostelen Petrus en Paulus zouden worden bewaard. Aan de buitenkant van de basiliek bevindt zich de Heilige Trap, die volgens de overlevering door Sint-Helena naar Rome werd gebracht en door Jezus naar Jeruzalem werd gereisd. De heilige Johannes van Lateranen is een plaats van groot religieus en historisch belang, de thuisbasis van talrijke kerkelijke evenementen en een bedevaartsoord voor gelovigen van over de hele wereld. Naast haar functie als kathedraal heeft de basiliek van Sint-Jan van Lateranen een rijke en complexe geschiedenis, die haar nauw verbindt met de ontwikkeling van het christendom en de geschiedenis van Rome. Hier zijn enkele historische en artistieke details:

Historische oorsprong: De basiliek werd gebouwd in de vierde eeuw na Christus in opdracht van keizer Constantijn, na het Edict van Milaan (313 na Christus), dat het christendom in het Romeinse rijk legaliseerde. Aanvankelijk stond het op land dat toebehoorde aan de familie Lateranen, waarvan de naam “Lateran” is afgeleid. Het gebied werd geschonken aan paus Miltiades en werd de eerste pauselijke residentie.

Het Baptisterium van Lateranen: Naast de basiliek bevindt zich het Baptisterium van Lateranen, gebouwd in de vierde eeuw en beschouwd als het oudste christelijke baptisterium dat er bestaat. De eerste Romeinse christenen werden hier gedoopt en het is een plaats van grote historische en spirituele waarde.

Het interieur en de decoraties: De beelden van de apostelen: Langs het hoofdschip staan indrukwekkende beelden van de apostelen, gemaakt door verschillende kunstenaars onder het pontificaat van Clemens XI. Gotische ciborie: Boven het hoofdaltaar bevindt zich de gotische ciborie uit de veertiende eeuw, een werk van grote delicatesse dat, volgens de traditie, de relikwieën van de heiligen Petrus en Paulus herbergt. Mozaïeken van de apsis: De apsis is versierd met een 13e-eeuws mozaïek van Christus en de apostelen in een paradijselijk landschap, met christelijke symbolen zoals het kruis en de duif.

De Heilige Trap: Grenzend aan de basiliek bevindt zich de Heilige Trap, een trap van 28 marmeren treden die volgens de overlevering door de heilige Helena, de moeder van Constantijn, naar Rome werd vervoerd. Er wordt gezegd dat het de trap is van het praetorium van Pilatus, bewandeld door Jezus tijdens de Passie. De gelovigen klimmen op hun knieën als een daad van boetedoening en toewijding.

De pausen en de basiliek: De basiliek was ongeveer 1.000 jaar lang de officiële residentie van de paus, tot de overdracht van de pauselijke zetel aan het Vaticaan. Zelfs vandaag de dag is het de officiële kathedraal van de paus, die elk jaar op deze plek de mis viert tijdens het feest van de inwijding van de basiliek (9 november).

Restauraties en renovaties: Door de eeuwen heen heeft de basiliek talloze restauraties en reconstructies ondergaan als gevolg van aardbevingen, branden en plunderingen. De huidige vorm dateert grotendeels uit de zeventiende eeuw, met de neoklassieke gevel ontworpen door Alessandro Galilei.

Het klooster: De kloostergang van de basiliek, die dateert uit de dertiende eeuw, is een prachtig voorbeeld van Cosmatenarchitectuur, met versierde zuilen en polychroom marmeren inlegwerk. Hier kunt u oude vondsten, grafstenen en decoraties bewonderen die de duizendjarige geschiedenis van de basiliek vertellen.